Hak dan Kuasa Juruaudit di Bawah Seksyen 266 Akta Syarikat 2016

Dalam setiap syarikat, juruaudit memainkan peranan penting dalam memastikan ketelusan, ketepatan dan akauntabiliti dalam laporan kewangan. Tugas mereka bukan sahaja melindungi kepentingan pemegang saham tetapi juga meningkatkan kredibiliti penyata kewangan. Di bawah Seksyen 266 Akta Syarikat 2016 (Akta 777), hak dan kuasa juruaudit di Malaysia telah diperuntukkan secara jelas bagi menjamin kebebasan mereka dan membolehkan mereka melaksanakan tanggungjawab dengan berkesan.

Memahami Kuasa Perundangan Juruaudit

Juruaudit dilantik untuk melaporkan kedudukan kewangan syarikat. Tanggungjawab mereka bukan sekadar menyemak angka, tetapi memastikan pematuhan piawaian perakaunan, mengesan penyelewengan, dan memberi pandangan yang benar dan saksama tentang keadaan kewangan syarikat.

1. Kewajiban untuk Melapor kepada Ahli

Menurut Seksyen 266(1), juruaudit mesti melaporkan kepada ahli syarikat berhubung:

• Penyata dan rekod perakaunan syarikat;
• Penyata kewangan disatukan bagi syarikat induk; dan
• Sebarang penyelewengan atau ketidakselarasan yang menjejaskan penyata kewangan.
   

Bagi syarikat awam, laporan ini mesti dibentangkan dalam Mesyuarat Agung Tahunan (AGM); manakala bagi syarikat persendirian, ia boleh diedarkan atau dibentangkan kepada ahli dalam mesyuarat umum.

2. Tugas dan Pendapat Teras Juruaudit

Di bawah Seksyen 266(2), juruaudit perlu memberi pendapat tentang:

• Sama ada penyata kewangan menunjukkan pandangan yang benar dan saksama;
• Sama ada penyata mematuhi Akta Syarikat 2016 dan piawaian perakaunan yang diluluskan;
• Sama ada rekod dan maklum balas daripada cawangan diselenggara dengan baik;
• Sama ada prosedur penyatuan kumpulan adalah sesuai.
   

Pendapat ini memastikan ketelusan dan integriti dalam pelaporan kewangan.

Hak dan Kuasa Utama Juruaudit

1. Hak untuk Mengakses Rekod Syarikat

Di bawah Seksyen 266(4), juruaudit berhak pada bila-bila masa yang munasabah untuk mengakses:

• Rekod perakaunan;
• Daftar syarikat;
• Dokumen berkaitan lain.
   

Hak ini membolehkan juruaudit mengesahkan setiap transaksi dan mendapatkan maklumat lengkap bagi menyokong laporan audit.

2. Hak untuk Meminta Maklumat dan Penjelasan

Juruaudit boleh meminta penjelasan daripada mana-mana pegawai syarikat atau juruaudit syarikat berkaitan, termasuk:

• Penjelasan terhadap transaksi yang meragukan;
• Sebab bagi catatan perakaunan luar biasa;
• Penjelasan berkaitan operasi anak syarikat.
   

Menolak untuk bekerjasama adalah satu kesalahan di bawah Seksyen 266(12) dan boleh dihukum penjara sehingga 3 tahun atau denda maksimum RM500,000 atau kedua-duanya.

3. Hak Mengakses Rekod Anak Syarikat

Bagi syarikat induk, juruaudit berhak mengakses rekod anak syarikat (Seksyen 266(5)) dan boleh meminta maklumat serta penjelasan daripada pegawai atau juruaudit anak syarikat tersebut.

4. Hak untuk Hadir dan Bersuara di Mesyuarat

Menurut Seksyen 266(7), juruaudit berhak:

• Menerima notis dan komunikasi semua mesyuarat agung;
• Hadir mesyuarat; dan
• Bersuara mengenai perkara yang berkaitan dengan audit.
   

Ini memastikan juruaudit dapat menjelaskan laporan mereka secara langsung kepada pemegang saham.

5. Kuasa untuk Melapor Penyelewengan dan Kesalahan

Juruaudit wajib melapor sebarang pelanggaran Akta Syarikat atau kesalahan serius seperti penipuan (Seksyen 266(8)–(9)).
Jika perkara tersebut tidak dapat diselesaikan melalui laporan audit, juruaudit mesti melaporkan secara bertulis kepada Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM).
Kegagalan untuk melapor boleh membawa hukuman penjara sehingga 5 tahun atau denda maksimum RM3 juta.

Tanggungjawab Menegakkan Penyata Kewangan yang Benar dan Saksama

Juruaudit mesti memberikan pendapat bebas dan tidak berat sebelah tentang sama ada penyata kewangan mencerminkan kedudukan sebenar syarikat, dengan cara:

• Memastikan pematuhan piawaian perakaunan;
• Menilai kecukupan rekod perakaunan;
• Mengenal pasti penyelewengan; dan
• Menyemak penyata kewangan kumpulan.
   

Akibat Menghalang atau Mengelirukan Juruaudit

Seksyen 266 melarang sebarang halangan terhadap juruaudit. Pegawai yang enggan memberi akses atau penjelasan boleh dihukum penjara atau denda.

Kepentingan Hak dan Kuasa Juruaudit

Kebebasan dan kuasa undang-undang juruaudit penting bagi mengekalkan kepercayaan terhadap sistem pelaporan korporat di Malaysia. Seksyen 266 memastikan setiap syarikat beroperasi secara telus dan bertanggungjawab — melindungi pelabur, pemegang saham, dan kepentingan awam.

Komitmen Kami Sebagai Rakan Audit Anda

Di HL Khoo Group, kami menjalankan setiap tugas audit dengan penuh kebebasan, ketelusan dan profesionalisme.
Sebagai sebahagian daripada pengaturan audit kami, kami menyediakan panduan jelas mengenai hak dan kuasa juruaudit di bawah Seksyen 266 Akta Syarikat 2016, bagi memastikan perniagaan anda mematuhi undang-undang dan laporan kewangan menunjukkan gambaran yang benar dan saksama.

Untuk maklumat lanjut, sila rujuk dokumen rasmi yang disediakan oleh Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM):
👉 Akta Syarikat 2016 (Akta 777) – Kuasa dan Tanggungjawab Juruaudit, Halaman 289 

Soalan Lazim (FAQ)